Door bidden en meditatie...

Ben momenteel in Kafubu terechtgekomen, waar ik al 2 weken met 5 Italiaanse vrijwilligers verblijf. Dagen zijn druk gevuld, vliegen voorbij, en heb meer dan ooit de indruk dat mijn tijd hier geweldig aan het afkorten is. Kprobeer stil te staan bij elk moment, te genieten van elke minuut die ik hier verder doorbreng, en probeer de routine zoveel mogelijk te bannen.
En hoewel ik er eigenlijk geen heb (de zusters maken graag en vooral veelvuldig gebruik van mijn kennis) maak ik graag tijd om nog wat nieuwigheden te vertellen.
Het doet me trouwens deugd dat jullie ook werkelijk volgen wat ik hier allemaal uitvreet, en het is plezant om jullie reacties te lezen. Doet me toch beetje thuis missen…
Wat heb ik zoal meegemaakt de laatste weken? Ik zal chronologisch wat bijeensprokkelen.
Mijn vorige verslag dateert van 24 juli. De dag na het posten ervan, zat ik aan tafel met zuster Myriam toen ze telefoon kreeg van een oom. Ze barstte in tranen uit, begon te roepen, heen en weer te lopen en is tenslotte schreeuwend op de grond gevallen. Heb mijn thee met koekje dan ook maar verbouwereerd neergezet.
Ze had te horen gekregen dat haar moeder gestorven is, tien dagen voor ze op vakantie vertrok.
Groot drama, want de zusters hebben maar 1 keer om de drie jaar vakantie, en ze ging dus haar moeder terugzien na drie jaar. Hartverscheurend.

Twee uur later, nadat ze wat gekalmeerd was, hebben we een ‘rouwplaats’ geïnstalleerd. Onder een strooien dak, in een kring, om te bidden en te zingen. Vrouwen binnen, mannen buiten. De kinderen allemaal binnen, ik dus buiten. Een tijdje later zijn de zusters van de andere huizen komen groeten. Allemaal op de grond in die cirkel. Heb denk ik nog nooit zo hard geweend voor iemand die ik nauwelijks ken. Het zingen was wonderlijk mooi, en tussen het zingen door huilde/klaagde Sr. Myriam dat ze haar moeder drie jaar niet meer gezien had, dat ze er zo naar uitkeek om haar terug te zien, en dat ze nu met een lijk (fr: cadavre ) naar haar geboortedorp moest terugreizen.
Hartverscheurend.

Na het bidden kwam zuster Marie Christine, Italiaanse en Soeur Superieure van Kafubu, me zeggen dat ze mij ginder verwachtte. Twee dagen nadien ben ik vetrokken. Natuurlijk eerst moeten beloven aan de meisjes dat ik niet te lang zou achterblijven.
Er is er eentje, dat mijn hart volledig gestolen heeft… Stil, moeilijk te doorgronden, wil haar geschiedenis niet vertellen… gesloten, maar net daarom hecht ik me er zo hard aan. Carine… lief kind, getroebleerd kind…

Goed, Kafubu. Ben zowat gelijktijdig met de Italianen gearriveerd. 3 meisjes, 1 ietwat oudere professor wiskunde en hun begeleidster Zuster Paula. Zij is een toonbeeld van alles wat er fout kan gaan met een zuster; Haar denkbeeld voor waarheid aannemen, dat ook luidkeels verkondigen, en de curieuze eigenschap om haar enthousiasme zo tentoon te spreiden dat die geweldig op m’n zenuwen werkt.
Ze spreekt geen letter Engels of Frans, maar de zusters hier spreken wel Italiaans (verplicht vak tijdens de vorming want Don Bosco was Italiaan) wat me nog meer op de zenuwen werkt. Maargoed, door gebed en meditatie bekomt men innerlijke rust, niet?

Mijn dagen zien er ongeveer zo uit:
opstaan om 6u30, naar de mis gaan. Snel ontbijten, om tegen 8u les te geven aan de verpleegkundigen. De rest van de voormiddag mee consultaties en/of bevallingen doen. Eten rond 12u30 en tegen 14.00 informaticales geven. Daar is vooral veel geduld voor nodig, want ze zijn traag van begrip, traag van aannemen, maar dat wordt gebufferd door mijn ongetwijfeld ravissante manier van lesgeven.
Na die les, ga ik naar de speelpleinen (Pleine de Jeux) tot 17u30/18.00u Veel kinderen, veel lawaai, chaos, weinig leiding maar ongelooflijk plezant. En ongelooflijk armzalig eigenlijk, veel gedoe met weinig middelen. Hun gebrek aan respect voor materiaal bevordert daarnaast wel fel hun creativiteit. Alles wordt her- en tot op de naad GEbruikt.
Nadien heb ik ff tijd om me te wassen, met koud water dat ik in het slechtste geval zelf ben gaan halen, en avondeten tegen 19.00. Daarna, wat praten, voorbereiden, uitleg geven aan de zusters over computers en internet, en zien wat ik de volgende dag van les ga geven.
Goed gevulde dagen dus. Daarbij komt nog dat de zusters mij hier tonnen typewerk geven, omdat ik dat snel kan. Dat is dan een ding dat ze goed kennen: gebruik maken van een opportuniteit. Massaal.
Heb daarnet nog uitgelegd aan Sr Clara, een zeventigjarige Italiaanse zuster, hoe ze een mail moet versturen.. 1 woord: Engelengeduld!

De verplegers zijn content van mijn lessen. Ga hier door het leven als Monsieur Jan en op betere dagen zelfs professeur Jan.
29 augustus wordt de operatiezaal in gebruik genomen, en ik heb de taak gekregen die helemaal in orde te brengen. Naar goede gewoonte is dat rijkelijk te laat, en moet er nog teveel gedaan worden. Ben wel blij met het vertrouwen dat ze hier in mij hebben.
Heb ook gevraagd of ik bevallingen mag assisteren, dus tussen al dat heen en weer geloop door, help ik kinderen geboren worden. Multifunctionele Jan.
Tijd voor wat randinformatie: Kafubu is een van de eerste missieposten, zeer oud dus, en uitgerust met twee scholen, een internaat, een klein dispensarium en een heuse kathedraal. Geweldig groot domein dus. Dat ligt er nu wat doods bij, aangezien alle kinderen vertrokken zijn.

Ik slaap, samen met Claudio, ergens bovenaan, naast een immense lege slaapzaal. ‘s Nachts een beetje creepy, zeker als er weer eens een coupure is.
En wanneer er hier een coupure is, is er ook geen water. De laatste stroompanne heeft drie dagen aangesleept, en we zijn ons water aan de pomp moeten gaan halen. Ge apprecieert niks zo hard als water dat ge zelf hebt gedragen.. en ge merkt hoeveel moeite ge moet doen voor water dat meteen weer opgebruikt is. Ik koester nu de momenten dat ik gewoon de kraan kan opendraaien.

Wat ik nog wou meegeven over Claudio: hij snurkt. Niet dat ik mensen meteen wil afrekenen op een bepaalde eigenschap, maar geweldig storend is het zeker. Alsof er iets in zijn keel vastzit en dat er probeert uit te kruipen terwijl hij uitademt. En geloof mij, na een uur ongewild luisteren heb ik veel zin om dat er zelf uit te trekken. Gelukkig went dat snurken na een paar dagen wel, dus nog niks ergs gebeurd :) Door gebed en meditatie…
De consultaties doe ik met Mr Alphonse, de hoofdverpleger. Aangezien de operatiezaal nog niet operatief is, is er nog geen dokter permanent aanwezig, en is hij de big chief. Ook hier is alles malaria tot het tegendeel bewezen is, en aangezien de staat van het labo wat te wensen overlaat, blijft het vaak bij malaria.
Nu, dat is niet volledig waar, papa Augustin, de laborant, is een bekwame man, en met de beperkte middelen trekt hij zijn plan wel. Hemoglobine, stoelgangonderzoek, urineonderzoek, en dikdrup zijn zijn examens.
Er is minder ziekteflow dan in Mokambo, een iets beter ingericht dispensair, maar met iets mindere kennis van zaken vrees ik. Ook de organisatie en structuur laat wat te wensen over.
Ach, we dragen ons steentje bij nu we hier zijn, en hopelijk onthouden ze er iets van.

Mijn dagschema is aan verschillende veranderingen onderhevig, zoals het afgelopen weekend. Vanaf donderdag tot zondag, elke dag feest. Donderdag het afleggen van de tijdelijke geloften, vrijdag een kerkelijke feestdag, zaterdag het afleggen van de eeuwige geloften en zondag drie zusters die 25 jaar professie vierden. Elke keer onderweg. Weer heel wat aan sightseeing gedaan, enja, eten en dansen hé. De vier Italianen zijn nogal fel onder de indruk van al wat ze zien. Moet toegeven dat dat bij mij iets minder is na drie maanden.
Alhoewel, als ze hier vrolijk zijn, zijn ze ook echt vrolijk, uitbundig, en massaal aanwezig! Dat blijft elke keer toch beetje indrukwekkend.

Bij al de evenementen word ik ingeschakeld als fotograaf, gezien mijn geweldig masjien, en heb dus ook de toestemming om bij elke gelegenheid volop en vanaf de eerste rij foto’s te nemen. De andere, talrijk aanwezige, (gevraagde beroeps-) fotografen zijn daar niet content mee. Broodroof door de reeds rijke muzungu. Na zo’n misviering komen er altijd enkele vragen of ze mijn camera mogen hebben. Ze laten dan die van hen zien: oud versleten en dus niet digitaal. En als ik dat weiger, of ik dan niet wat geld heb. Het is niet gemakkelijk om altijd te weigeren, te zeggen dat ge geen geld hebt… maar zelfs dat went uiteindelijk.

Wat niet went: denken dat je ‘snel’ iets kan doen. Ben vrijdag ‘snel’ even inkopen gaan doen met zuster Madeleine. ’s Morgens vertrokken, en pas tegen valavond teruggekeerd. Nog langs die winkel daar, de band laten vervangen, die zuster even goedendag gaan zeggen, dat even regelen bij de econome, ohja, die tante is eergisteren gestorven, langs rouwplechtigheid passeren, snel ff wenen, klagen, bidden, en hup, naar de volgende stop. Vermoeiende en warme dag, was kapot nadien.

Heb vorige week ook een conferentie bijgewoond van jonge vrijwilligers in Congo. Ben ervan verschoten hoe gemotiveerd ze wel zijn, hoe goed ze beseffen hoe het gesteld is met hun land op wereldschaal. Bedacht me dat dat besef inderdaad erg moet zijn: je wil wel vooruit, maar je kunt niet, want de staat stopt al het geld in hun eigen zakken. Onderwijs en gezondheidszorg worden niet betaald, en als je vooruit wil, ergens, hoe dan ook, begint dat toch met een deftige educatie.
Heb zonet een tekst in het Frans gedicteerd aan Cecile, de enige zwarte in het dispensarium die met de computer kan werken. Werd op een gegeven moment pisnijdig omdat ze zoveel fouten schreef, niet wist hoe ze een woord moest schrijven… maar dat is haar schuld niet.
Bidden en meditatie…

Met rekenen is het nog erger gesteld… Een simpele som duurt eeuwen, en dan is het nog fout ook. Logisch denken zit er gewoon niet in. En dan spreek ik over degenen die wel de kans en de punten hadden om universiteit te volgen.
Rampzalig. Om de haren uit uw hoofd te trekken. Ben dat blijkbaar aan het doen, want ik merk dat mijn haarlijn angstvallend snel terug begint te trekken.
Heb laatst de leerboeken gezien van de kinderen hier in het internaat. Die dateren van de jaren 60… Das begot meer dan vijftig jaar oud!!
Maar maak je niet druk Jan, de Heer zal alles in goede banen leiden… door gebed en meditatie…

Maar ik was bij de jongeren aanbeland zeker. Wat ik zeker moet vertellen: heb daar Joelle weergezien. Blij weerzien. Eigenlijk is zelfs Lubumbashi een groot dorp. Overal waar je komt, ken je wel iemand. Nuja, kent iemand mij, ik kan allang niet meer alle namen onthouden, maar meestal komen ze mij wel een hand geven.

Zeker het vermelden waard: Benzaterdag ook gaan overnachten in Maison Laura, vooral om met Papa Andrea te praten. Papa Andrea is de voorzitter van Grupo Aleimar, de geldschieter van het project Maison Laura. Grupo Aleimar is begin 1992 begonnen met dit huis. De zusters zaten er al, zij zijn het domein beginnen uitbouwen om kinderen op te vangen.
GA betaalt het eten, kleren en educatie van de meisjes. Zelfs na het beëindigen van de studies begeleiden ze hen waar nodig, kopen een huis (ongeveer 1300 euro) of creëren werk (naaien, veld bewerken). Degene die verder studeren aan universiteit krijgen een beurs en een ‘kot’ op Laura II.
Heb een paar uur lang met hem gepraat. Wat ik kon opmaken uit zijn Italiaans Frans…
Het was al die tijd een strijd met de zusters, en dan vooral op financieel vlak. Alles wat ze gaven om de kinderen te helpen (bv oven en geld om brood te bakken) werd als gemeengoed beschouwd en door de zusters van alle huizen gedeeld.
Ook, in het begin hadden de zusters schrik van de kinderen, want dat waren ‘sorciers’.
Een kind wiens ouders sterven, wordt vaak als de oorzaak van dat sterven gezien. Volgens het geloof van de mensen hier moet dat dus wel een boze kracht zijn. Sorciers. Ze worden uitgestoten door de rest van de familie en overgelaten aan hun lot, worden straatkinderen. Gelukkig zijn er mensen zoals Papa Andrea die instaan voor hun geluk.
Bij de Afrikaanse zusters leeft dat geloof van sorciers trouwens ook, en daarom moest er eerst een priester de kinderen komen excorseren, vooraleeer de zusters in dat huis wilden wonen. We spreken over de jaren 90 hé!
Wat dat met een kind doet, kanen durf ik me niet inbeelden, maar ik denk niet dat het vreselijk gezond is voor hun geestelijke toestand, laat staan om iemand graag te zien achteraf.
Komt nog eens bij dat ze geen vader en moederfiguur hebben, maar dat de zusters ook nog eens onderhevig zijn aan een roulement, waardoor de kinderen na 1 of 2 jaren de personen verliezen aan wie ze gehecht zijn.
Wil me niet inbeelden wat dat geweest moet zijn voor Carine, Jeanine, Aimerance, Georgette… de meisjes die hier nu ogenschijnlijk vrolijk rondlopen, die moeilijk in omgang zijn, die teveel aandacht vragen… zijn toch ook maar kinderen, niet?
En hoe ik dingen ook in perspectief probeer te plaatsen, mijn plaats in België voor ogen probeer te houden, mij voor ogen houd dat ik wezenlijk niks kan veranderen voor hen… Hoe ik er ook over nadenk, ik kan hier niet onverschillig voor blijven. Ik kan niet naar België terugkomen, en niks doen met de verhalen en beelden die ik meedraag. Wil roepen, schreeuwen, onszelf in België een geweten schoppen, en het liefst van al zou ik president willen worden van Congo, om dat allemaal te veranderen.
En dan diep in en uit ademen, door gebed en meditatie…

We zien wel wat dat wordt wanneer ik terugkom, hoelang het duurt voor ik mezelf weer gezellig thuis voel voor de TV in de zetel, met wat chips of koeken en niet meer denk aan Claudine, Mado, Vero, Laetitia, Dorcas,…

Het leven gaat verder… hopelijk niet te snel… tijd is geld.
Zoals ik al zei: tijd kort af. Ik blijf hier zeker tot 29 augustus, met enkele dagen ‘vakantie’ op maison Laura. Hoop nadien mijn laatste dagen door te brengen met de meisjes van Maison Laura.

Het is nu al afscheid nemen, want er vertrekken zusters die ik niet meer zal terugzien. Blijkt toch niet mijn sterkste eigenschap te zijn.

Ik hoop evenwel dat in België alles goed gaat. Ik kijk ernaar uit jullie terug te zien, en ondertussen mag je altijd laten weten hoe het ginder gaat natuurlijk. Laatste nieuwtjes, bekende sterfgevallen, want volg hier eigenlijk niks nieuws ‘van de wereld’
Met warme groeten,
een kinderlach,
Liefs
Jan

P.S Heb nog wat foto's geplaatst
http://picasaweb.google.be/113646929210124503705