Laatste

Deze week stond in het teken van terugkeer naar school. De retour van de 370 meisjes moest voorbereid worden, en hoeft het nog gezegd dat ze daar weer rijkelijk te laat mee begonnen zijn. Bedden installeren, kuisen, borden schilderen, en vooral, de lijsten maken.
Heb me vooral weer maar eens bezig gehouden met het vele typewerk. 370 Afrikaanse namen verdelen over de 7 slaapzalen, dan nog eens voor hun taakverdeling, en nog een derde maal voor het douche-roulement.
Grootste obstakels dit keer
1) de talrijke stroomcoupures
2) de onvolledige lijst die tot op de dag van vandaag nog steeds aangepast wordt, en dan heb ik het niet over 1 naam
3) Een zuster die naast je zit en voortdurend wijzingen aanbrengt, op je vingers ziet, en werk blijft verzinnen.
Nochtans, met zuster Raïssa, de directrice van het internaat, kom ik goe overeen. Zo’n jonge spring int veld, die even gestoord lijkt te zijn. Beiden laatst als een puber in de lach geschoten tijdens het danklied ’s avonds, alleen maar omdat we in elkaars ogen een gezamenlijke herinnering terugzagen, zo’n een-tweetje dat alleen voor ons grappig lijkt.
Ze vertelde ook dat ze op haar 8ste al wist dat ze zuster ging worden, en maar 1 keer getwijfeld heeft. Toen ze verliefd werd, hoe kan het ook anders. Maar toen haar ouders zeiden dat ze hem niet meer mocht zien, was ze daar niet kwaad, teleurgesteld of verdrietig over, ze wist dat dit haar pad was, haar weg, omdat God het zo had beslist. Ze heeft daar nog geen moment spijt van gehad.
Mooi. Getrouwd met God.

Ze heeft een speciaal plaatsje in m’n hart, zuster Raïssa, ga haar zeker missen.
Zucht… al de mensen die je tegenkomt, waar je weer afscheid van moet nemen…

Maar we zaten bij mijn werk op’t internaat. Lijsten typen met Sr Raïssa. De dag van terugkeer heb ik alles, tussen 2 coupures in, afgeprint, om vandaag alweer alles aan te passen.

Ohja, nu ik eraan denk, toch nog ff zijsprong:

Eén keer coupure gehad ‘s avonds, maar dit keer geen maan, dus zag echt geen hand voor ogen. Op de koop toe waaide het heftig. Hevige rukwinden en drukken weer, zoals bij onweer.
Ik slaap boven, naast een grote lege donkere slaapzaal, een klein kamertje. Sterker dan mezelf, maar kreeg kippevel en een koude rilling voer langs m’n rug, wanneer ik de trap opklom naar mijn donkere kamer. De houten deur sloeg onregelmatig tegen het kader, en door de gaten in de oude muur leek het of er stemmen weerklonken in de wind. Vond mezelf vooral stom dat ik bang was…
In fel contrast, de dag erna, bruisend leven toen de 370 internen arriveerden. Aan de poort stond ik hen mee op te wachten met de superieur. Van zodra ze door die poort kwamen, golden de regels van het internaat. Haar moest gevlecht worden, en de knoopjes van hun blouse dicht.
Bagage werd op verboden waar gecontroleerd, de verschillende stempels en documenten bovengehaald om te laten zien dat alles betaald was, en dan mochten ze wat rondhangen, tot iedereen er was.

Wat ik dus eigenlijk aan het vertellen was.

Had dus met zuster Raïssa de lijsten gemaakt voor de slaapzalen, hun taken, voor het eten en voor de klassen. Een geweldig zenuwslopend werk, omdat de zusters het blijkbaar in zich hebben om werk te delegeren op zo’n manier dat je er zenuwachtig van word. Hele tijd verbeteringen, aanpassingen, en door de 370 onuitspreekbare namen die ik telkens weer opnieuw moest typen, werd mijn geduld grondig op de proef gesteld. Grenzen weer maar eens verlegd.
Nee, grootste ergernis was weer het gebrek aan enige zin voor organisatie. De inschrijvingen bleven eigenlijk gewoon doorlopen, en ik moest met een onvolledige, onjuiste lijst al de andere dingen regelen, waardoor ik nadien driedubbel werk had om alles weer aan te passen en na te kijken.
De grote komedie is, dat ze maar 351 plaatsen hebben.

Aangezien ik de namen dan toch al zo goed als uit mijn hoofd kende, heb ik me in de avond nuttig gemaakt door tussen de 7 grote slaapzalen te pendelen en alles geregeld te krijgen, want, met alle respect, veel oplossingen boden mijn gastvrouwen toch ook niet aan. Heb daarbij de angst en de onzekerheid van de eerstejaars opgemerkt, en de brutale, flirtende aanstekelijke schwung van de laatstejaars.
Heb dan ook mijn kamertje moeten afstaan, daar slapen nu vier meisjes. In de plaats kreeg ik een gastkamer bij de zusters hier, en hun matrassen zijn opmerkelijk beter dan die van de kinderen.
Achteraf het geld van de inschrijving geteld… Vele honderduizenden franken zijn door m’n vingers gegaan. Gewoon, een hele berg op de grond, en met drie man stapeltjes maken van 12500FC. ’t Is ne keer iets anders dan getallekes op uw rekening zien staan.

Voor zover het internaat

Groot dispensair nieuws: vorige week hebben we de eerste operatie gehad, in Kafubu. Een keizersnede.
Naar mijn mening waren ze (we) daar helemaal niet klaar voor en achteraf bekeken voel ik me schuldig dat ik niet harder geprobeerd heb de boot af te houden.
Afloop: de moeder heeft het niet gehaald, het kind, na een reanimatie van bijna een uur, is gezond en wel. Zou daar op zich een uitgebreid verslag van kunnen geven, van wat er allemaal is fout gegaan, wiens schuld dat is… Maar dat zijn verhalen die ik live wel uit de doeken zal doen.

Wat ik wel nog kwijt wil: ik moest alles eigenlijk filmen/fotograferen, maar heb halverwege de interventie dat toch maar wijselijk achterwege gelaten. De baby die niet ademde leek me toch urgenter. Op het einde heeft zuster Michaëlle dan nog uitvoerig foto’s genomen, want, de eerste operatie, dat moet geregistreerd worden. Hierbij dan ook de laatste foto’s van Jan in Congo.

De verplegers hebben vrijdag dan afscheid genomen en een enorm lovend dankwoord uitgesproken, daarbij gezongen. Tot tranen toe bewogen, maar om een of andere reden m’n best gedaan dat niet te laten zien. Ze hebben me een kleurrijk hemd cadeau gedaan, zodat ik eindelijk fatsoenlijk gekleed over straat kan gaan.

Vier maanden zijn voorbijgevlogen,
zeker nu het einde in zicht is, is dat makkelijk gezegd. In het begin toch met een klein hart vertrokken… wist niet wat me te wachten stond.
Wanneer ik op de kaart kijk, zal een klein deel van Congo, een klein deel van Afrika, vanaf nu een gezicht dragen, betekenis hebben. Een klein deeltje van de wereld verkend, een klein deeltje waar ik m’n afdruk heb achtergelaten. Heb de verpleegkundigen en de zusters een groot kader met foto’s cadeau gedaan, opschrift: Merci pour tout!
En je hoopt toch ook dat je niet de zoveelste muzungu was, dat je echt een verschil hebt gemaakt, al weet ik bij mezelf dat dat nietig is.
En, nu kort het echt af. Woensdag ga ik nog afscheid nemen van de meisjes van Maison Laura, donderdagmiddag vertrek ik hier. Het komt akelig dichtbij nu.
…

Wat me het meest zal bijblijven:
Wereldberoemd in Kafubu zijn. Geen stap kunnen zetten zonder dat ze zeggen: Bonjour Jan

Een hele generatie pubermeisjes die ik van westerse muziek heb voorzien toen ik voor zuster Raïssa 10 cd’s gemaakt heb.

De meisjes die zeggen: we gaan wenen als ge vertrekt en prompt een of ander Frans liefdeslied inzetten.

De kleine kinderen die int slaap vallen op je schoot ‘s avonds.

Het gebrek aan vraagstelling in’t swahili, en aangezien ze hier Congolees Frans spreken, dat dus ook int Frans niet doen. Elke vraag klinkt als een commando en dus altijd een beetje ruw en onbeleefd.

Dans, zang, het ‘zoete inval’ gevoel.

De wegen en bochten, en het gevoel dat er na elke bocht weer een nieuw avontuur ligt, een verrassing. Bij ons alleen maar platgetreden, rechte, perfecte wegen.
Ook: ze rijden hier auto, alsof ze aan het wandelen zijn in het dorp. Haa, die ken, daar zal ik es ff aan vragen hoe het ermee is. Int midden van de weg. Verkeersregels: nihil. Maar dat schreef ik al.

Waar ik spijt van heb:
Het kaarsvet dat ik op de muur en lakens gemorst heb en er niet meer afkrijg. Vraag me vooral niet waarom, maar op een avond herinnerde ik me dat Bruce Lee een kaars kon ‘uitmeppen. Gewoon door de luchtverplaatsing. Ik dacht: als hij dat kan, kan ik dat ook, met het voornoemde gevolg.
Nog erger was: toen ik er met een natte handdoek over wreef, bleek de groene verf af te gaan. Op die handdoek van de zusters… alsof het alleen maar komischer en erger kan. Moest nu ook die handdoek zien schoon te krijgen.

Grootste gat in de markt:
De supercalorierijke hostie, om op de been te blijven tijdens de vier uur durende mis.

Meest nutteloze feitje:
Met een bus shampoo kom ik 4 maand en half toe, zeker nu m’n haar begint uit te dunnen.
Eddy Wally is hier totaal niet bekend. Heb nu wel een poging gedaan om K3 te introduceren…

Grootste voldoening:
De dankbaarheid voor alles wat ik hier deed. Heb het gevoel dat ik me toch echt nuttig gemaakt heb hier. Heb toch laten zien dat muzungu’s ook vuil werk kunnen doen.

Als ik er zo op terugkijk.
Heb m’n hart verloren bij bij ‘les enfants en risque’ van Maison Laura. Grote genegenheid gekend, de stralende kinderlach herontdekt.
Een heuse duik genomen in het dorpsleven en de tropische medische wereld in en rond Mokambo, gevormd als een stagiair, alles ondergaan, bekeken, bewonderd.
In Kafubu, van nut geweest door me op alle mogelijke manieren in te zetten voor zowel de zusters hier als de kinderen, als de verplegers van het dispensarium.
Ik was secretaris, verver, onderwijzer in zowel informatica als alles medisch, verpleger, afwasser, entertainer, muzikant, halve pater, sportman, raadgever, boekhouder, conciërge, adonis voor de meisjes, rustig, speels, harlekijn, clown, serieus, verwonderd, sereen, verdrietig, emotioneel…
Mukubwa Yan.

Een wonderlijke wereld, een ándere tijd lijkt me wel. Alsof ik vijftig jaar terug gekatapulteerd werd. Kan me nu een beeld vormen als ze spreken over internaat met de zusters, over het gebonden zijn aan de kerk en de parochie. Hier wordt alles daarrond geregeld. Dat is bij ons al lang het geval niet meer.

En natuurlijk is het anders, in niks te vergelijken met België. Een ander leven naast het comfortabele dat ik thuis leid.
Heb me ,bereidwillig, ondergedompeld in het religieus leven, het verpleegkundig reilen en zeilen meegemaakt, de sociale en psychologische uitdagingen van een weeshuis ondergaan, en me verdiept in de logistieke rompslomp en het gebricoleer van een internaat.
Heb het geluk gehad nieuw leven hun eerste ademteug te zien nemen, heb het verdriet gehad hun laatste te zien uitblazen. Heb leven en dood intens meegemaakt hier, feest en rouw.
Heb hier vooral geleerd rustiger te zijn, innerlijk dan. Kan me doelbewuster door het leven begeven. Denk ik… :)
Heb ogen die vooral veel bewonderd hebben. Heb afschuwelijke dingen gezien, heb magnifieke dingen gezien. Of me dat wijzer maakt… Zullen zien of ik anders kijk nu.
Zeker een rijke ervaring. En m’n hart hier verliezen… ben ervan overtuigd dat dat me niet sterker maakt maar zo het gezegde wil, wel rijker.

Zal me zeker moeten inhouden om niet alles tot in den treure te gaan relativeren.
Vochtige ogen wanneer ik dit allemaal neerpen, om alles wat was, om alles waar ik toch heel even deel van mocht uitmaken, om alles wat ik niet ben of zal zijn.
Heb het geluk ergens anders te wonen, ergens anders thuis te horen, en hoe immens dit ook was, ik zal altijd hier een buitenstaander blijven.
Ook al vragen ze om hier nog een jaar te blijven, les te geven hier op het college, hier te blijven ‘pour du bon’ en te trouwen of pater te worden.

Het lijkt me allemaal zo dichtbij. Alsof ik, eenmaal terug thuis, gewoon in de auto kan stappen en een dagje naar hier kan komen.
Ik kom naar huis zoals ik naar Congo vertrok. Open minded en niet oordelen over levenswijze of cultuur.

En ik kom graag naar huis. Er zijn talloze dingen die ik gemist heb, en ik kijk ernaar uit om me terug volop in dat vertrouwde leven te smijten.
U weze gewaarschuwd :)
Tot binnen een paar dagen dus.
alt liefs
Jan

laatste foto's http://picasaweb.google.be/113646929210124503705/Laatste#